โบลิเวีย-ชิลี
พักรบ ใน ค.ศ. 1884; สันติภาพกับโบลิเวีย
ในวันที่ 20 ตุลาคม ค.ศ. 1884อีลารีออง ดาซา (ค.ศ. 1876–1879)
เปโดร โคซ โดมิงโก เด เกร์รา (ค.ศ. 1879)
นาร์ซิสโซ กาเปโร (ค.ศ. 1879–1884)
ประธานาธิบดีเปรูมารีอาโน อินาเซียว ปราโด (ค.ศ. 1876–1879)
ลูซ ลา ปวยร์ตา (ค.ศ. 1879)
นิโกลาซ เด เปียโรลา (ค.ศ. 1879–1881)
ฟรันซิสโก กราเซีย กาเดรอน (ค.ศ. 1881)
ลีซาร์โด มอนเตโร ฟอเรส (ค.ศ. 1881–1883)
มีเกล อีเลสเซียส (ค.ศ. 1882–1885)
อานิบาล ปินโต (ค.ศ. 1876–1881)
โดมิงโก ซานตา มารีอา (ค.ศ. 1881–1886)
กองทัพโบลิเวีย: 1,687
[1] นาย
กองทัพเปรู: 5,557
[2] นาย
กองทัพเรือเปรู:
4 เรือหุ้มเกาะ
7 เรือไม้
2 เรือตอร์ปิโด
[3](โบลิเวียไม่มีกองทัพเรือ)
ค.ศ. 1880(โบลิเวียไม่ใช้กำลังทหาร
[4])
กองทัพเปรู:
25–35,000 นาย
(Army of Lima)
[5]กองทัพเรือเปรู:
3 เรือหุ้มเกาะ,
7 เรือไม้
2 เรือตอร์ปิโด
[3]กองทัพชิลี: 2,440,
[6] นาย
กองทัพเรือชิลี:
2 เรือหุ้มเกาะ,
9 เรือไม้
4 เรือตอร์ปิโด
[3]1880กองทัพชิลี:
27,000 ก่อนที่ ลิมา
8,000 กองทหารมืออาชีพ
6,000 ในแผ่นดินใหญ่
[7]กองทัพเรือชิลี:
3 เรือหุ้มเกาะ,
8 เรือไม้
10 เรือตอร์ปิโด
[3]สงครามมหาสมุทรแปซิฟิก (
อังกฤษ: War of the Pacific, สเปน: Guerra del Pacífico) (ค.ศ. 1879–1884) เป็นสงครามที่มีผลมาจากการเรียกร้องชายแดนของชิลีเหนือดินแดนชายฝั่งทะเลของโบลิเวียใน
ทะเลทรายอาตากามา โบลิเวียเป็นพันธมิตรกับ
เปรูเพื่อต่อต้าน
ชิลี สงครามในครั้งนี้จบลงโดยที่ชิลีเป็นผ่ายชนะซึ่งทำให้ชิลีได้ครอบครองดินแดนที่มีทรัพยากรจำนวนมากจากเปรูและโบลิเวีย กองทัพชิลีได้ครอบครองและใช้พื้นที่ชายฝั่งที่อุดมไปด้วยไนเตรตของโบลิเวีย ส่วนเปรูพ่ายแพ้ต่อกองทัพเรือของชิลี
[10][11]สงครามครั้งนี้เกิดขึ้นบริเวณ
มหาสมุทรแปซิฟิก,
ทะเลทรายอาตากามาของเปรูและบริเวณ
เทือกเขาแอนดีส ช่วง 5 เดือนแรกสงครามเกิดขึ้นในรูปแบบของสงครามทางทะเลเนื่องจากทางชิลีพยายามที่จะสร้างการขนส่งทางทะเลสำหรับส่งกองทัพเข้าไปในทะเลทรายที่แห้งแล้งที่สุดในโลกในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1878 โบลิเวียกำหนดจัดเก็บภาษีใหม่กับบริษัทเหมืองแร่ของชิลี (Compañía de Salitres y Ferrocarril de Antofagasta หรือ CSFA) แม้จะมีการรับรองอย่างชัดเจนในสนธิสัญญาเขตแดน ค.ศ. 1874 ว่าทางโบลิเวียจะไม่เพิ่มภาษีกับคนหรืออุตสาหกรรมของชิลีเป็นเวลา 25 ปี ทำให้ชิลีมีการประท้วงและเสนอให้มีการไกล่เกลี่ยแต่ทางโบลิเวียปฏิเสธและถือว่าเป็นกรณีของศาลโบลิเวีย ทำให้ทางชิลีเรียกร้องและแจ้งให้รัฐบาลโบลิเวียทราบว่า ชิลีจะไม่ถือว่าตัวเองถูกผูกมัดด้วยสนธิสัญญาเขตแดน ค.ศ. 1874 ถ้าโบลิเวียยังไม่ระงับการบังคับใช้กฎหมายการขึ้นภาษี เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1879 ขณะที่เจ้าหน้าที่ของโบลิเวียพยายามประมูลทรัพย์สินที่ยึดมาของ CSFA กองกำลังติดอาวุธของชิลีก็เข้าบุกยึดเมืองท่า
อันโตฟากัสตาเปรูซึ่งมี
สนธิสัญญาป้องกันพันธมิตรกับโบลิเวียได้พยายามเข้ามาไกล่เกลี่ยแต่ในวันที่ 1 มีนาคม ค.ศ. 1879 ทางโบลิเวียประกาศสงครามกับประเทศชิลีและเรียกเปรูมาเป็นพันธมิตรตามสนธิสัญญา ส่วนทางชิลีได้ร้องขอให้เปรูประกาศความเป็นกลาง วันที่ 5 เมษายนหลังเปรูปฏิเสธคำร้องขอจากชิลี ทางชิลีจึงได้ประกาศสงครามกับทั้ง 2 ประเทศ ทำให้วันต่อมาเปรูตอบโต้ด้วยการยอมรับสนธิสัญญาการป้องกันการโจมตีหรือภัยคุกคามพันธมิตรชาติในข้อพิพาท โบลิเวีย–ชิลี–เปรู ในทะเลทรายอะตาคามา ของโรนัล บรูซ เซนต์ จอห์น:ถึงแม้ว่าสนธิสัญญาเขตแดน ค.ศ. 1874 และการเก็บภาษีเพิ่ม 10 เซ็นต์จะเป็น
เหตุแห่งสงคราม แต่ลึก ๆ แล้วยังมีสาเหตุเบื้องต้นมาจากการระบาดของสงครามใน ค.ศ. 1879 อีกมุมหนึ่งชิลีมีทั้งอำนาจ เกียรติภูมิ ความมั่นคง ในขณะที่เปรูและโบลิเวียมีปัญหากับภาวะเศรษฐกิจถดถอยและความไม่ต่อเนื่องทางการเมืองหลังจากได้รับเอกราช ในอีกด้านหนึ่งยังมีการแข่งขันอย่างต่อเนื่องทางเศรษฐกิจ การเมือง ความเป็นใหญ่ในภูมิภาคอีกทั้งความเกลียดชังลึก ๆ ระหว่างเปรูและชิลี ในสภาพแวดล้อมที่มีความคลุมเครือของเขตแดนระหว่าง 3 ประเทศ การค้นพบของที่มีมูลค่าอย่างปุ๋ยขี้นกหรือไนเตรตบริเวณพื้นที่พิพาทก่อให้เกิดปัญหาทางการทูตที่ไม่สามารถจัดการแบ่งสันปันส่วนได้
[12]ภายหลัง
การโจมตีทางบกของชิลีสามารถเอาชนะกองทัพโบลิเวียและเปรูได้ วันที่ 26 พฤษภาคม ค.ศ. 1880 โบลิเวียถอนตัวออกจากสงครามหลัง
ยุทธการที่ตักนา ในเดือนมกราคม ค.ศ. 1881 กองทัพชิลีสามารถยึดครอง
กรุงลิมาได้ กองทัพเปรูที่เหลืออยู่และทหารที่ไม่ได้อยู่ในประจำการเริ่มทำสงครามแบบกองโจรแต่ก็ไม่สามารเปลี่ยนผลของสงครามได้ เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม ค.ศ. 1883 ชิลีและเปรูลงนามใน
สนธิสัญญาอังคอง ส่วนโบลิเวียลงนามในสัญญา
การพักรบกับชิลีเมื่อ ค.ศ. 1884 ชิลีได้รับ
เขตจังหวัดตาราปากาของเปรู เขต
จังหวัดลิโทลอของโบลิเวีย (ทำให้โบลิเวียกลายเป็น
ประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล[13]) ครอบครอง
จังหวัดอริกาและ
จังหวัดแทกนาเป็นเวลาชั่วคราว ชิลีลงนามใน
สนธิสัญญาสันติภาพและมิตรภาพกับโบลิเวียและกำหนดเขตชายแดนที่แน่นอน ใน ค.ศ. 1904 และใน ค.ศ. 1929 ตาม
การประนีประนอมแทกนา–อริกา ชิลีมอบ
จังหวัดอริกาและ
จังหวัดแทกนาคืนแก่เปรู